حدیث بندگی (18) شرح از رهبر معظم انقلاب امام خامنه ای «دام ظله»

حیا

من مواعظ النبی صلى الله علیه وآله وسلّم:
الحیاءُ حیاءان، حیاءُ عقلٍ وحیاء حُمْقٍ، وحیاء العقل العلم وحیاءُ الحُمقِ الجهل.

^{(تحف العقول صفحه 45)}

حیاءِ عقل آن است که انسان از روى عقل احساس حیاء کند، مثل حیاء در هنگام ارتکاب گناه، و یا حیاء در مقابل کسانى که احترامشان لازم است و این حیاء، علم است یعنى رفتارى عالمانه مى‏باشد.
و حیاء جهل آن است که از پرسیدن و یادگرفتن یا از عبادت‏کردن و امثال آن، حیاء کند (مثل کسانى که در بعضى محیطها، از نماز خواندن، خجالت مى‏کشند) و این حیاء، رفتارى جاهلانه است.

جلسه بیست و دوم 18/8/78

حدیث بندگی (17)

عن الإمام الباقر«علیه السلام»

الناس ثلاثةٌ: سالمٌ و غانمٌ و شاجبٌ،

فالسّالمُ الصّامتُ، و الغانمُ الذّاکرُ، و الشّاجبُ الّذی یَلْفِظُ و یَقَعُ فی النّاسِ.

مردم سه گونه‏اند: سالم و سود برنده و به هلاکت افتاده.

سالم آن کس است که خاموش ماند، سود برنده، آن است که ذکر خدا گوید و به هلاکت افتاده، کسى است که زبان به بدگویى از مردم گشاید.

«بحار الأنوار: 93/ 163/ 43»

حدیث بندگی (16)

الإمام زین العابدین7 (فی وَصِیَّتِهِ لِلإِمامِ الباقِرِ7):

اعلَم یا بُنَیَّ أنَّ صَلاحَ شَأنِ الدُّنیا بِحَذافیرِها فی کَلِمَتَینِ:

إصلاحُ شَأنِ المَعاشِ مِل‏ءُ مِکیالٍ ثُلُثاهُ فِطنَةٌ و ثُلُثُهُ تَغافُلٌ؛

لِأَنَّ الإِنسانَ لا یَتَغافَلُ عَن شَی‏ءٍ قَد عَرَفَهُ فَفَطِنَ لَه‏.

بدان اى فرزندم، که درستى کار دنیا، به طور کلّى، در دو کلمه است:

اصلاح امور زندگى، همانند پیمانه پری است که دو سوم آن، توجّه و هوشیارى است

و یک سومش چشم پوشى؛ زیرا انسان، چشم­پوشى نمى‏کند،

مگر از چیزى که آن را مى‏داند و متوجّه آن است.

کفایة الأثر: ص 240

حدیث بندگی (15)

قال الإمام الصادق7:

 مَن قَنِعَ بِالمَقسومِ استَراحَ مِنَ الهَمِّ وَالکَربِ وَالتَّعَبِ، وکُلَّما نَقَصَ مِنَ القَناعَةِ زادَ فِی الرَّغبَةِ وَالطَّمَعِ.

وَالطَّمَعُ وَالرَّغبَةُ فِی الدُّنیا أصلانِ لِکُلِّ شَرٍّ، وصاحِبُهُما لا یَنجو مِنَ النّارِ إلّا أن‏ یَتوبَ عَن ذلِکَ.

هر که به روزى تقسیم ‏شده قانع باشد، از اندوه و رنج و خستگى آسوده گردد.

هر چه قناعت کم [تر] شود، خواستن و آزمندى افزوده گردد، و آزمندى و خواستن

در دنیا، ریشه هر بدى است و آزمند دنیاخواه، از دوزخ نمى‏رهَد،

مگر آن‏که از این خصلت [ها] توبه کند.

مصباح الشریعة: 184